Verjaardagen

Het kan niet missen, maar op verjaardagen en dat soort bijeenkomsten wordt ik vaak geconfronteerd met de vraag: Wat is er nou zo leuk aan dat fietsen van jou? Meestal zeg ik dan, dat is niet in een paar woorden uit te leggen. En hoe ik het fietsen ervaar, zo hoef jij het niet te ervaren. En bovendien niet iedereen die fietst heeft dezelfde doelstelling. Aan buitenstaanders is moeilijk uit te leggen wat toerfietsen is en wat het zo mooi maakt.

Fietsbeleving

Mijn passie voor het toerfietsen wordt gevoed door de beleving. En die beleving is totaal anders dan wanneer je met een auto of te voet door het landschap trekt.

Lyon

Meestal ga je met een auto op weg met als doel om via de kortste en snelste weg op jouw bestemming te komen. Zo was ik al meer dan 30 keer door Lyon gereden op weg naar het zuiden van Frankrijk. Al die keren nam ik niet de moeite om eens Lyon te gaan verkennen. Toen ik dat een keer wel deed besefte ik pas wat ik had gemist. Lyon is een prachtige stad, maar dat ontdek je niet als je er met een auto doorheen rijdt.

Ook als ik met de auto op ‘sightseeing’ gaat beleef ik de omgeving anders dan lopend of op de fiets. Met de auto zie ik de omgeving slechts door het beperkte oppervlak van de voorruit of van een zijraampje. Op de fiets heb ik een blikveld van circa 180 graden horizontaal en 180 graden verticaal. Ik ervaar iedere meter van de omgeving. Ik ruik de omgeving, de natuur en ik ervaar de frisse lucht, de zuurstof. 

Natuur

Ik word geconfronteerd met de grillen van de natuur. Ik ervaar de snelheid en de vrijheid. En ik ervaar de vrijheid des te meer en mijn beleving van de omgeving is intensiever naar mate het fietsen zelf meer het doel is dan het arriveren op de plaats van bestemming. Daarbij gaat het mij om beleven in de kilometers en niet om de kilometers in het leven. Het gaat mij om fietsplezier en niet om roem. Ik voel de inspanning van mijn lichaam en de ontspanning van mijn geest. Ik voel de gezondheid. Fietsen geeft meer versnelling aan mijn leven, dan autorijden.

Op eigen kracht

Fietsen geeft mij een gevoel van onafhankelijkheid. Je verplaatst je op eigen kracht, je verlegt je grenzen. Je bent in staat om vanuit dat ruime blikveld grote delen van een provincie, regio, land, werelddeel of wereld te zien en in je op te nemen. Het is één van de goedkoopste, snelste, gezondste manieren om echt een omgeving, regio, land, werelddeel of wereld te zien, te ervaren en te kennen en moeiteloos in je geheugen te griffen. In bus, trein of auto gaat alles te snel om zinvolle details waar te nemen. Bij wandelen gaat het te traag en duurt het te lang om grotere gebieden te zien, te ervaren en te kennen.

Toerfietsers kunnen na een hele dag fietsen vaak nog gedetailleerd vertellen wat zij hebben gezien. Maar vraag dat eens aan een automobilist. En als fietsers in de auto ergens door een mooi landschap rijden, zeggen ze vaak veelbetekenend tegen elkaar “hier moeten we een keer gaan fietsen”!

Samen beleven

Hier moeten ‘we’ een keer gaan fietsen. Het gaat bij het toerfietsen ook om het sociale aspect, het gaat om het samen beleven. Bij toerfietsers is het motto “Samen uit, samen thuis”. Zet een groep toerfietsers bij elkaar en ze praten tot in de kleine uurtjes over hun beleving van de wielersport. Ze hebben onderwerpen genoeg om over te praten. De belevingen tijdens de fietstocht, de fiets of onderdelen daarvan, de route, het weer, de omgeving of het landschap, de klim of de afdaling etc.

Fietssnelheid

Het toerfietsen is voor mensen die houden van voortbewegen, van avontuur en ontdekking vanaf het fietszadel. De trapkracht wordt bij fietsen efficiënter omgezet in voortbewegen dan bij welke andere machine dan ook. En naarmate de samenwerking tussen fiets en fietser toeneemt, lijkt het fietsen minder inspanning te kosten. Dat verleidt fietsers dan vaak weer tot hogere snelheden.

Maar dan komt er toch een moment dat het tempo de fietser gaat beletten om nog te genieten van de omgeving. Is dat het moment waarop we het fietsen wielrennen gaan noemen? Vergelijk dat met autorijden. Zoals niet iedereen auto rijdt om te racen. Zo fietst ook niet iedereen om te wielrennen. Sommigen vinden het fietsen van een tocht een nutteloze inspanning als je daarbij niet geniet van het landschap. In die zin vinden zij wielrennen een nutteloze inspanning omdat het hierbij alleen gaat om de snelheid. De inspanning van het lichaam wordt slechts gebruikt om een snelheidsprestatie neer te zetten of om een prestatiegrens te verleggen of om een ander af te troeven. Wielrenners praten dan ook vaak alleen over de gemiddelde snelheid, de snelheid in de afdaling, de geleverde inspanningen, de afgelegde afstand en eventueel de stijgingspercentages.

Over de beleving van het landschap onderweg hoor je hen niet. Voor mij als toerfietser is er niets mooier dan na het beklimmen van een col op de top te staan en volop te genieten van het omringende landschap? Een wielrenner kan daar niet van genieten, immers hij moet zijn traject zo snel mogelijk afleggen. Maar dat deert hem niet, immers hij heeft een andere doelstelling.

Was het niet Petrarca die ontdekte dat hij op de top van een berg niet alleen uitzicht maar ook inzicht vond?
Zo verder redenerend zijn cols belemmeringen voor wielrenners, ze beperken de snelheid en boezemen vaak ontzag in. Voor mij als toerfietser betekent een col dat ik kleiner schakel, zodat ik kan blijven genieten van het landschap en ik me niet druk maak over hoelang de klim nog duurt. Voor mij als toerfietser is een berg de poort tot schitterende vergezichten. Dat maakt het beklimmen van een berg, ook als je er omheen kunt fietsen, niet tot een nutteloze bezigheid. Met het toenemen van de hoogte verandert het landschap, het uitzicht en de beleving.

Grenzeloos

Het in hoofdzaak gericht zijn op de snelheidsprestatie kent zijn natuurlijke grenzen. Je kunt nog zoveel trainen, veel sneller zal het op een bepaald moment niet meer gaan. Dan is de verleiding groot om prestatiebevorderende middelen te gaan gebruiken of zaken die daar tegenaan schurken, om de verslaving aan snelheidsrecords te bevredigen. Het blijven genieten van het omringende landschap bij het toerfietsen kent zulke natuurlijke grenzen niet. Dat genieten is nagenoeg grenzeloos.

Is het op die manier beoefenen van het toerfietsen dan nooit een uitputtingsslag? Zeker wel. Als je bijvoorbeeld de hele dag in de hitte of in de regen of tegen een strakke wind fietst. Of als je toch zonodig voor het invallen van de duisternis een bestemming wilt bereiken. Of ervaar het eens zelf door een Honderd Cols Tocht te fietsen.

Voor mij is het toerfietsen een gezonde en heel geschikte bezigheid om in een gehaaste leefsituatie te onthaasten. Fietsen om het fietsen, fietsen als doel op zichzelf. Dat is niet het geval als mijn gedachten worden beheerst door kilometertijden en/of de snelheid op mijn fietscomputer.

Noot: Bovenstaand verhaal is geschreven door Johan van Oosten. Dit is één van de verhalen die zijn opgenomen in ons clubblad WaW 2018-01. Je kunt ons clubblad vrijblijvend downloaden.